Çarpışma Tip IX – Yaya Geçitleri
Bir kavşakta yaya geçidinden karşıya geçerken bir araç sağa döner ve size çarpar. Sürücüler, yaya geçidinden bisikletlilerin geçeceğini tahmin edemezler, bu yüzden bu tür çarpışmalardan kaçınmak için çok dikkatli olmalısınız. Devorah Feldman bu şekilde bir çarpışmada kalıcı şekilde sakatlandı. Yaya geçidinde çarpılmak sık görülen bir durumdur, Ray John Ray -2- gibi yaya geçidinde çarpıldığını söyleyen insanların sayısını unuttuk.
Bu çarpışmadan nasıl kaçınılır?
- Bir kafa lambası edinin. Eğer gece sürüyorsanız, kesinlikle bir ön kafa lambanız olmalıdır. Bu ayrıca kanuni bir zorunluluktur.
- Yavaş gidin. Gerektiğinde tamamen duracak kadar yavaşlayın.
- Tercihen yaya geçitlerini kullanmayın. Yaya geçidinden geçmek tehlikeli bir manevradır. Eğer bunu caddenin sol tarafında yapıyorsanız, resimdeki gibi çarpılma riskiniz vardır. Sağda yapıyorsanız da arkanızdan gelerek sağa dönen bir araca çarpılma ihtimali vardır. Bu tür çarpışmalardan kaçınmak hayli zordur, bu yüzden tercihen yaya geçitlerini kullanmamalısınız.
Yaya geçitlerini kullanmama gereğinin bir sebebi de, yayaları rahatsız etme ihtimalinizdir. Bisikletiniz, bir motorlu aracın sizi tehdit ettiği gibi bir yayayı tehdit edebilir. Ayrıca bazı yerlerde yaya geçidine bisikletle girmek yasaktır. Eğer yaya geçidini kullanacaksanız, bunu aşırı dikkatli ve yavaş yapın, özellikle bir dörtyol ağzındaysanız.
Çarpışma Tip X – Ters Yön Darbesi
Ters yönde sürerken (trafiğin aktığı yönün tersine, yolun solundan) bir araç sağa döner ve tam karşınıza çıkar. Sizi göremez çünkü sadece solundan akan trafiğe dikkat eder. Ters yönden birinin geliyor olabileceğini varsaymak için hiçbir nedeni yoktur.
Daha da kötüsü, sağa dönen değil de, tam karşıdan gelen bir araca da çarpılabilirsiniz. Sizi görebilmek için daha az zamanı vardır, çünkü aranızdaki mesafe normal yönde gidiyor olsaydınız kısalacağından çok daha hızla kısalır (sizin hızınız + aracın hızı). Ve size çarparsa, göreli hızlarınızın yüksekliğinden dolayı, çarpışmanın şiddeti de çok daha yüksek olur.
Bu çarpışmadan nasıl kaçınılır?
- Ters yönde sürmeyin. Her zaman trafik ile aynı yönde sürün.
Trafiğe karşı sürmek güzel bir fikir gibi görünebilir, çünkü yaklaşan araçları görürsünüz, ancak hiç de öyle değildir. Çünkü:
- Yan yollardan, kavşaklardan ya da park yerlerinden çıkan araçlar, ters yönden gelen bir aracı hesaba katmazlar. Sizi büyük ihtimalle göremezler ve üzerinize sürerler. Ayrıca sağa dönmek istediğinizde bunu nasıl yapmayı düşünüyorsunuz?
- Araçlar size çok daha büyük göreli hızlarla yaklaşırlar. Trafiğin akış yönünde 25 km/sa hız ile sürüyorsanız ve arkanızdan 50 km/sa ile bir araç geliyorsa, size göre göreli hızı 50-25 = 25 km/sa dir. Oysa ters yönde sürüyorsanız, bu kez aracın size göre göreli hızı 50+25 = 75 km/sa olacaktır ki bu ilkine göre %200 daha büyük bir hızdır. Aranızdaki hızın bu derece yüksek olmasından dolayı, her ikinizin de tepki gösterebilmek için çok daha az zamanınız vardır. Ve eğer çarpışma gerçekleşirse, sonuç korkunç olur.
Ters yönde sürmek kurallara da aykırıdır. Bruce Markey, bisiklete çarpma olaylarının %25’inin bisikletçilerin ters yönde sürmesi sonucu gerçekleştiğini söylüyor.
Ters yönde sürmeme kuralının bir istisnası olabilir: Şehir dışında, trafiğin seyrek ancak hızlı aktığı ve dar bir yoldaysanız, bir ihtimal ters yönde sürmek yararlı olabilir, böylece ileride olup biteni görebilirsiniz. Şehir trafiği ile karşılaştırıldığında, şehirlerarası trafikte araçların ve bisikletlerin birlikte kullanabileceği daha az alan vardır. Bu durumda ters yönden sürerseniz, araç sizi görmediğinde yoldan kaçma şansınız olur. Yukarıda bahsedilen iki problemle karşılaşmazsınız: Çünkü trafik seyrektir, ayrıca sağa dönme olasılığınız yoktur.
Ayrıca bir araç karşıdan yaklaştığında yolun doğru tarafına geçebilirsiniz. Bir keresinde bir arkadaşımla 160 km. lik (100 mil) şehirlerarası bir yolculuk yaptım. Araçların hangi yönden yaklaştığına göre bazen sağdan, bazen soldan sürüyorduk. Çünkü araçlar 110 km/sa ve üzeri hızlarla gidiyordu, onlardan mümkün olduğunca uzak kalmaya çabalıyorduk. Ancak aklınızda tutun, ters yönde giderken araçlar size göreli olarak daha hızlı yaklaşır ve ters yönde gitmek kurallara aykırıdır. Seçim size kalmış.
Diğer Bazı Genel İpuçları
Trafiği yoğun caddelerden kaçının.
Bisiklete yeni başlayanların sıklıkla yaptığı bir hata, bisiklete başlamadan önce kullandıkları aynı yolu kullanmaya devam etmeleridir. Trafiğin yavaş ve seyrek olduğu caddeleri tercih etmek genellikle daha iyidir. Tabii ki bisikletçilerin de en az diğer araçlar kadar ana caddeleri kullanmaya hakkı vardır, ancak öldüğünüzde bu ayrıntının bir önemi kalmaz. Arka mahalleleri kullanarak bir yerden bir yere gitme stratejisini içselleştirin.
Işıkları yakın.
Bu çok açık değil mi? Güzel, ama o halde neden çoğu bisikletçi geceleri ışıksız yol alıyor? 15 dolar ya da daha ucuza bir kırmızı arka lambası edinebilirsiniz. Kafa lambaları da en az arka lambalar kadar önemlidir. Yeni tip LED’li lambalardan kullanın, pilleri eski tip lambalara göre en az 10 kat daha uzun dayanır.
Gerektiğinde tüm bir şeridi işgal edin.
Tüm bir şeridi kaplamak, kaldırımın dibinden sürmekten genellikle daha güvenlidir. Çünkü: Kavşaklarda araçlar sizi daha kolay görür, eğer çok aşırı sağdaysanız sizi göremezler çünkü oraya bakmazlar. Ayrıca şeridi tamamen kaplamanız, motorlu araçların omzunuzun dibinden geçip gitmesini de önler. Kapı sürprizinden ( Ç.N. – ve yola aniden atlayan yayalardan ) da korunmuş olursunuz.
Şeridi tamamen kapladığınızda arkadaki trafiği yavaşlatmaktan endişeleniyor olabilirsiniz. Ancak arkadan gelen trafiği yavaşlatıyorsanız, ya da araçlar sizi geçmek için karşı yönden gelen trafiğin şeridine giriyorlarsa, büyük ihtimalle güvenli olmayan bir caddede sürüyorsunuz. Daha sakin bir cadde bulun ve orada sürün.
Tüm şeridi kaplamak, özellikle dönel kavşaklarda çok daha kullanışlıdır: Dönel kavşaklarda trafik genelde yavaş akar, böylece onu yavaşlatmak gibi bir sorunununuz olmaz, ayrıca sürücüler sizi daha kolay görebilirler, ve sizi sağdan çengele alabilecek araçlar şerit değiştirmedikçe bunu yapamazlar.
Gerektiğinde tüm bir şeridi kaplamanız tamamen yasaldır. Yasalara göre “mümkün olduğunca sağdan sürmelisiniz”. Eh, siz de zaten “mümkün olduğu kadar” sağdasınız.
Aşırı sağdan gitmenin sakıncalı olduğu diğer bazı durumlar:
- Yoğun bir trafiktesiniz, çok sayıda tali yol var, sağda park yerleri var, araçlar girip çıkıyor. Sola dönen araçlar sizi göremeyecektir, çünkü onlar yolun ortasındaki trafiğe dikkat eder, yolun en sağına değil. Sola kayın. Yukarıdaki tip I çarpışmaya bakın.
- Araçlar size aşırı yakın geçiyorsa: eğer şerit araçların sizi rahatça geçemeyeceği kadar darsa, sola kayın ve tüm şeridi kaplayın. Araçların sizi sıyırıp geçmesi çok tehlikelidir.
- Sağda parketmiş araçlar varsa, biri size kapı sürprizi yapabilir. Sola kayın.
Tüm şeridi kaplamanın da bazı riskleri vardır. Sağdan mı, yoksa tüm şeridi kaplayarak mı gideceğiniz yolun durumuna bağlıdır: Trafiğin hızlı aktığı, geniş, dörtyolların/tali yolların az olduğu caddelerde, mümkün olduğu kadar sağdan gidin. Ancak dörtyol ve tali yolların çok fazla olduğu caddelerde, tüm şeridi kaplamanız daha güvenlidir. Soldan ya da kaldırıma yakın sürmek her durumda güvenli değildir, hangisini seçeceğiniz yolun durumuna bağlıdır.
Görünmezmişsiniz gibi sürün.
Görünmez biriymişsiniz gibi sürmek, ve bunu alışkanlık haline getirmek, sürücülerin sizi gerçekten görmediği durumlarda hayatta kalmanızı sağlar. Tabii yanlış anlamayın, görünmez olmaya çalışmıyorsunuz, güvenliğinizi sürücünün sizi görmesinden ya da görmemesinden bağımsız kılmaya çalışıyorsunuz. Eğer güvenliğinizi sürücünün insafına bırakırsanız, yani sizi gördüğünde nasıl olsa yavaşlar ya da yönünü değiştirir gibi bir mantık yürüterek sürüyorsanız, bu, sizi göremediğinde size çarpacak anlamına gelir. Ancak yeterince tedbirli olursanız, sizi görmemiş olsa bile çarpılmaktan korunabilirsiniz.
Trafiğin hızlı aktığı yollarda araçların sizi görebilmek için çok az zamanı vardır. Tabii ki, yol aynı yönde giden bir bisiklet ve bir motorlu aracın aynı anda rahatça geçebileceği kadar geniş değilse, bu tür yollardan uzak durmalısınız. Eğer yeterli boşluk varsa, mümkün olduğunca sağdan sürün. Böylece normal akış şeridinin bir parçası olmazsınız, ve araçlar sizi görmese bile yanınızdan geçip giderler.
Başka bir örnek: Sola dönerken sinyal vermek iyidir, ancak bekleyip de yol boşaldığında geçmek daha da iyidir. Sola yanaşırsınız, kolunuzu kaldırıp sinyal verirsiniz, dönüşü yapmak için karşıdan gelen trafiğin bitmesini beklemek üzere durursunuz, araçlar nasıl olsa sizi görürler ve gerektiğinde dururlar diye düşünürsünüz. Ancak sizi göremez ve durmazlarsa, ciddi bir sorununuz var demektir.
Doğal olarak, kırmızı ışıkta geçmenizi savunmuyoruz, ancak görünmezlik prensibini kırmızı ışıkta geçip geçmeme kararını vermekte kullanabilirsiniz: Şunu düşünün: Eğer görünmez olsaydım, diğer yönden gelen araçlar bana çarpar mıydı? Yanıtınız evet ise, kesinlikle geçmeyin. Sizi görüp de yavaşlayacaklarını asla ummayın. (onlara kırmızı yanıyor olsun olmasın). Onları yavaşlayıp da size çarpmaktan kaçınmak zorunda bırakmayın. Unutmayın, araçların sizi görüp de çarpmayacağına güvenmeye başlarsanız, bunun olması şansını artırmış olursunuz.
Aklınızda tutun, görünmez olmaya çalışmıyorsunuz, sadece araçlar sizi göremiyormuşçasına sürmeye çalışıyorsunuz. Tabii ki sizi mümkün olduğunca kolay görmelerini sağlamaya çalışmalısınız, ışıklarla, yansıtmalı giysilerle. Bu yüzden önünüze çıkması olasılığı olan araçlara yüksek sesle sesleniyorsunuz, bu yüzden geceleri bir yılbaşı çamı gibi ışıklarla donanıyorsunuz
Bu değerli bilgi için Burak Yaman arkadaşımıza teşekkürler.